26 jan MiCA – Redenen en doelstellingen
1. Introductie
Zoals in de inleiding van deze serie besproken is de verordening voor markten in cryptoactiva (MiCA) onderdeel van het Digital Finance-pakket. Dit pakket is gericht op ondersteuning van innovaties in digitale financiën door het bieden van juridische zekerheid aan instellingen die tokens uitgeven en aan aanverwante dienstverleners. Tegelijkertijd beperken de maatregelen de risico’s die verbonden zijn aan blockchain, ook wel Distributed Ledger Technology (DLT) genoemd. Het Digital Finance-pakket is echter geen op zichzelf staand onderdeel van de beleidsstrategie van de Europese Unie. Integendeel, de verordening is een reactie op een aantal juridische analyserapporten en openbare raadplegingen. MiCA signaleert een aantal specifieke risico’s en kansen die moeten worden aan- en opgepakt om innovatie op de kapitaalmarkten te bevorderen en ervoor te zorgen dat cryptoactiva veilig zijn voor investeerders en voor de hele economie. Dit vormt de daadwerkelijke aanleiding voor MiCA .
2. De reikwijdte van een financiële verordening van de EU vergroten
In januari 2019 gaven de Europese Bankautoriteit (EBA) en de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) twee rapporten uit. In de rapporten verkenden zij de toepasselijkheid van bestaande financiële wetgeving van de Europese Unie voor opkomende vormen van cryptoactiva. De EBA vroeg zich met name af of cryptocurrencies volgens de tweede elektronisch geld richtlijn (EMD2) juridisch gezien in aanmerking komen voor erkenning als elektronisch geld. De meeste cryptocurrencies bleken niet te voldoen aan de definitie van e-money op grond van EMD2. Deze vereist dat deze cryptoactiva kunnen worden ingewisseld bij de uitgevende instellingen. Daarom zijn de vergunningvereisten van uitgevende instellingen zoals beschreven in de richtlijn niet van toepassing op deze cryptocurrencies.
De beoordeling van ESMA hield in dat sommige cryptoactiva winst en/of stemrechten aan investeerders verlenen en dus kunnen worden gezien als financiële instrumenten (bijv. effecten, obligaties, derivaten, etc.). Daarmee zouden ze binnen het toepassingsgebied van de bestaande financiële regelgeving vallen. Voor het merendeel van de cryptoactiva geldt dat echter niet.
Beide toezichthouders hebben daarop hun zorgen geuit over de traditionele beschermingsmaatregelen voor consumenten. Denk daarbij aan marketingvoorlichting over risico’s verbonden aan cryptoactiva, het instellen van afdoende beveiligingsmechanismen ter voorkoming van diefstal van cryptoactiva, en het opstellen van goede afspraken ter beperking van belangenverstrengeling en voorkoming van kunstmatige prijsfluctuaties. De aanbevelingen van beide toezichthouders richten zich op meer uniformiteit in wetgeving en samenwerking binnen organisaties in de EU en op internationaal niveau.
3. Regelgeving voor stablecoins
Ook de opkomst van stablecoins en de mogelijke gevolgen voor de financiële stabiliteit trok de aandacht van openbare instanties. In oktober 2019 bekeek de Financial Stability Board (FSB) in het rapport ‘Investigating the impact of global stablecoins’ [Onderzoek naar de impact van stablecoins wereldwijd] een aantal mogelijke problemen die zouden kunnen ontstaan als een stablecoin wereldwijd zou worden aanvaard en daarmee een global stablecoin (GSC) zou worden. Als een toenemend aantal mensen digitaal vermogen gaat opbouwen door geld te investeren in GSC’s, kunnen onverwachte en ongewenste koerswisselingen een aanzienlijk effect hebben op hun vermogen. Dit soort situaties zou directe gevolgen hebben voor uitgavebeslissingen en voor de algehele economische activiteit. Daarom moeten er wettelijk bindende stabilisatiemechanismen worden gecreëerd, zoals afdoende dekking van activa, een gezonde liquiditeit en onafhankelijke auditing om het publieke vertrouwen in stablecoins te behouden. Als een GSC de voorkeursoptie zou worden voor vermogensopbouw, zouden banken hierdoor minder retail deposito’s kunnen aantrekken. Een GSC zou financiële instellingen onder druk zetten om meer risico’s te nemen bij financieringsvormen, zoals wholesalefinanciering. Het zou ook de effecten van het monetaire beleid en de mogelijkheid van regeringen om inflatie te beheersen door basisrentetarieven aan te passen, ernstig kunnen ondermijnen. Daarom zal MiCA licenties voor kredietinstellingen of instellingen in elektronisch geld verplicht maken voor uitgevende instellingen van e-money-tokens. Ook verbiedt MiCA uitgevende instellingen van alle soorten stablecoins (e-money of op activa gebaseerd) om rentepercentages aan te bieden op hun tokens.
4. Innovatie ondersteunen
De EU acht het eveneens noodzakelijk om juridische zekerheid te bieden met betrekking tot cryptoactiva en zo te garanderen dat Europeanen profiteren van het volledige potentieel van deze innovatieve digitale financiële technologie. Een complete implementatie van DLT in kapitaalmarkten zou veel efficiëntie kunnen bieden, vooral wat betreft afwikkelprocessen. Deze vereisen momenteel doorlopende informatie-uitwisseling tussen tussenpersonen en toezichthouders. Een op DLT gebaseerde marktinfrastructuur zou een overgang van een lineair naar een netwerkmodel voor het delen van informatie mogelijk kunnen maken. Hierin zouden toezichthoudende instellingen en bevoegde dienstverleners direct en in real time toegang hebben tot alles dat op het DLT-netwerk plaatsvindt. Voor een breed draagvlak zou er echter wel voldoende publiek vertrouwen moeten zijn in een op DLT gebaseerde infrastructuur voor financiële markten. Dit ontstaat alleen door blockchainproducten bekender en veiliger te maken. Momenteel worden cryptoactiva vooral gebruikt door bedrijven, als alternatief instrument voor de verkrijging van kapitaal. Daarom is de eerste stap in het vergroten van kennis over cryptoactiva bij risicomijdende investeerders het implementeren van wetgeving die voldoende garantie biedt voor hun financiële verwachtingen. Vertrouwen in de wettelijkheid van cryptoactiva zou als een toekomstige benchmark dienen voor het realiseren van de mogelijke voordelen die ze voor kapitaalmarkten in het algemeen kunnen hebben.
5. Doelstellingen
De doelstellingen die in MiCA zijn beschreven weerspiegelen bovenstaande zorgen en de nieuwe mogelijkheden die meer gebruik van cryptoactiva met zich mee kunnen brengen. Allereerst stelt MiCA een kader vast dat wettelijke dekking voor alle cryptoactiva garandeert. Zelfs voor cryptoactiva die onder de bestaande richtlijnen geen financiële instrumenten of e-money zijn. Daarnaast streeft MiCA ernaar innovatie binnen de branche te ondersteunen en klanten en investeerders te beschermen. Hiervoor zijn beschermingsmaatregelen tegen veelvoorkomende financiële risico’s gedefinieerd en worden misleidende marktpraktijken voorkomen die een eerlijke concurrentie verstoren en de integriteit van markten in cryptovaluta uithollen. De verordening richt met name ook de aandacht op stablecoins. Deze vormen vanwege hun beperkte draagvlak momenteel geen dreiging voor de financiële stabiliteit, maar ze zouden theoretisch het monetaire beleid van overheden kunnen verstoren. De nieuwe regels zorgen voor meer werk bij uitgevende instellingen en dienstverleners in cryptoactiva, maar de verwachting is wel dat ze de algehele acceptatie van cryptoproducten verbeteren, waardoor er meer geld wordt geïnvesteerd in deze zich snel ontwikkelende technologietak.
Blogreeks ‘MiCA’
De Europese Commissie heeft in september 2020 de verordening Markets in Crypto-Assets (MiCA) gepubliceerd. Met als doel het reguleren van de cryptomarkt binnen de EU. In deze blogreeks gaan wij daarom uitgebreid in op diverse onderwerpen die voor uitgevende instellingen en cryptodienstverleners van belang kunnen zijn.
De volgende onderwerpen komen o.a aan bod:
MiCA – Kennismaking met de verordening markten in cryptoactiva
MiCA – Redenen en doelstellingen
MiCA – Keuze wetgevend instrument en toepassingsgebied
MiCA – Uitgifte van crypto activa en toelating tot de handel
MiCA – Uitgeven en listen van stable coins
MiCA – Regulering van dienstverleners in crypto activa
MiCA – Voorkomen van marktmisbruik onder MiCA
Vragen?
Heeft u vragen over de MiCA? Neem dan gerust contact op met new tech expert Willem-Jan Smits of Camiel Vermeulen. Ons cryptoteam heeft extensieve kennis van de cryptomarkt. Ze staan klaar om u verder te helpen.