14 dec Toegang tot UBO-registers wordt beperkt
Als het aan de demissionaire regering ligt, kan lang niet iedereen meer informatie halen uit het UBO-register. In dit register staat wie de eigenaar is van een organisatie, of wie zeggenschap of een belang heeft (de Ultimate Beneficial Owner). Alleen instanties met een wettelijke taak bij het voorkomen en tegengaan van fraude, witwassen en terrorismefinanciering hebben dan nog toegang.
Onlangs heeft de ministerraad ingestemd met de wijzigingswet van de ministers van Financiën, Justitie en Veiligheid en Economische Zaken en Klimaat. De aanleiding daarvoor is de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 24 november 2022. Het hof bepaalde dat de Europese regeling dat iedereen in alle gevallen toegang moet hebben tot het UBO-register, ongeldig is. De reden: de privacy van de personen in de UBO-registers werd onvoldoende gewaarborgd. Het UBO-register helpt criminele activiteiten zoals fraude, witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen en op te sporen, omdat het duidelijk is wie de daadwerkelijk belanghebbende is achter een bepaalde organisatie.
Wel nog registreren
Na de uitspraak is de verstrekking van informatie uit het Nederlandse register van UBO’s tijdelijk stopgezet. De uitspraak had overigens geen invloed op de plicht voor vennootschappen en andere juridische entiteiten om UBO’s te registreren. Het opgeven van UBO’s aan het register bleef daardoor steeds verplicht en ook mogelijk.
Wettelijke taak
Op grond van de wetswijziging kunnen alleen banken, notarissen en bevoegde autoriteiten toegang krijgen tot UBO-informatie uit de registers. Dit zijn allemaal instanties die als wettelijke taak hebben het voorkomen en tegengaan van fraude, witwassen en terrorismefinanciering. Eerder was al besloten dat ook medeoverheden, zoals gemeentes en provincies, toegang kunnen krijgen tot de registers om in die gevallen waarin het noodzakelijk is, te voorkomen dat de overheid wordt misbruikt voor criminele activiteiten.
Legitiem belang
Journalisten en maatschappelijke organisaties kunnen ook toegang krijgen als zij zich bezighouden met onderzoek naar personen achter een bedrijf of organisatie in het kader van het opsporen van fraude, witwassen en terrorismefinanciering. Zij hebben dan een ‘legitiem belang’ tot toegang. Wat dit begrip precies inhoudt zal de komende tijd in een besluit worden uitgewerkt. Dit besluit wordt volgend jaar geconsulteerd via internet.
Raad van State
De Wijzigingswet gaat nu voor advies naar de Raad van State. Daarna volgt de parlementaire behandeling.