06 sep Governance van een vennootschap: taakverdeling tussen bestuur en aandeelhouders
Een vennootschap (een BV of NV) is opgebouwd uit onder andere het bestuur en de algemene vergadering van aandeelhouders, ook wel de AVA. In principe zijn deze twee organen onafhankelijk, toch hebben ze veel met elkaar van doen. Het bestuur en de AVA dienen zich naar elkaar te gedragen volgens de redelijkheid, maar wat als deze verhouding niet altijd helemaal duidelijk is? Conflictsituaties kunnen het gevolg zijn. In dit blog wordt de verdeling van bevoegdheden tussen het bestuur enerzijds en de AVA anderzijds verhelderd.
Taak van het bestuur
Wat precies de taak van het bestuur is kan gevonden worden in de wet: ‘’het bestuur is belast met het besturen van de vennootschap.’’Dit kan worden gelezen als zich bezighouden met de dagelijkse leiding van de onderneming. Bestuurders moeten zich bij vervulling van deze taak richten naar het belang van de vennootschap. Het besturen komt dus niet toe aan de aandeelhouders en ook niet aan de raad van commissarissen, indien er in de onderneming ook een raad te vinden is. Binnen de BV zijn het dan ook de bestuurders die het risico hebben om aansprakelijk gesteld te worden.
Rol van de aandeelhouders
Aandeelhouders verschaffen kapitaal aan de vennootschap. In de wet is niet zoals bij bestuurders een bepaalde taak voor aandeelhouders te vinden. Jegens het bestuur hebben aandeelhouders bepaalde rechten en plichten. Zo heerst er het vergaderrecht, het stemrecht en het recht op winstuitkering. De AVA vertegenwoordigt het belang van de aandeelhouders en heeft de bevoegdheid om beslissingen te nemen die zien op het bestuur van de organisatie, zo beslist zij bijvoorbeeld over het uitgeven van aandelen, wijzigen van de statuten, benoeming en ontslag van bestuurders en over het vaststellen van de jaarrekening. Wanneer je ergens in investeert, wil je natuurlijk ook wat te zeggen hebben in wat er gebeurt met dat geld. Uit deze gedachte vallen de bevoegdheden van de algemene vergadering dan ook te verklaren; belangrijke besluiten dienen eerst voorgelegd te worden aan de algemene vergadering van aandeelhouders. De algemene vergadering kan daarentegen geen specifieke instructies geven over hoe het bestuur moet besturen.
Conflicten voorkomen
Het bestuur houdt zich dus bezig met de dagelijkse gang van zaken terwijl de aandeelhoudersvergadering in het algemeen de richting aangeeft waarin de BV zich moet begeven. Het bestuur dient zijn taak te vervullen met het oog op het algemeen belang van de vennootschap. Maar wat nu als de instructies van de AVA in strijd zijn met dit algemene belang? Dit is waar er makkelijk een conflict tussen beide partijen kan ontstaan. Gegeven het feit dat de algemene vergadering de bevoegdheid heeft om het bestuur te ontslaan, ontstaat er hier een lastige situatie voor het bestuur. Toch zal een bestuurder zich bij het uitoefenen van zijn taak altijd moeten richten naar het belang van de onderneming. Hoe kunnen er conflicten worden voorkomen? Leg afspraken en onderlinge verhouding vast in een bestuursreglement en een aandeelhoudersovereenkomst. Denk hierbij aan bijvoorbeeld afspraken over bevoegdheid, verdeling van de winst en uitoefenen van stemrecht.
Bijeenroepen AVA
Duidelijk is dus dat het bestuur niet zomaar om de AVA heen kan gaan, voor veel besluiten is de goedkeuring van deze vergadering nodig. Geregeld zal het bestuur de algemene vergadering dus bijeen moeten roepen om belangrijke besluiten te nemen. Hoe deze procedure in zijn werk gaat, wordt in een volgende blog behandeld.