23 jan Europese Commissie wil insolventierecht harmoniseren
Begin december 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel gelanceerd om het insolventierecht binnen de Europese Unie op bepaalde onderdelen te harmoniseren. Dat is noodzakelijk omdat de huidige insolventiewetten van de lidstaten onderling verschillen. Het is dan voor (grensoverschrijdende) investeerders lastig om in te schatten wat de gevolgen zijn van een eventuele insolventieprocedure.
Met dit voorstel, dat staat in de richtlijn Insolvency III, probeert de Europese Commissie de nationale insolventiewetten beter op elkaar af te stemmen. Dat moet ertoe leiden dat insolventieprocedures meer voorspelbaar en efficiënter worden.
Faillissementspauliana
Zo komt er een regeling voor de faillissementspauliana: lidstaten moeten faciliteren dat curatoren een beroep kunnen doen op de faillissementspauliana. Dat is een instrument dat de curator kan inzetten: zijn er voorafgaande aan het faillissement rechtshandelingen verricht waardoor schuldeisers zijn benadeeld, dan kan de curator dat terugdraaien. Het Commissievoorstel wijkt op onderdelen af van het Nederlandse systeem omdat het voorstel het begrip ‘rechtshandeling’ ruimer interpreteert.
Pre-pack
Een ander voorstel van de Commissie gaat over de pre-pack procedure. Het voorstel verplicht lidstaten om te voorzien in een (insolventie)procedure waarin een onderneming going-concern kan worden verkocht. In de voorbereidingsfase kan een geschikte koper worden gezocht en dat moet op een transparante, competitieve en eerlijk manier verlopen. De bedrijfseigenaar die tegen het faillissement aanloopt behoudt in deze fase de controle over zijn vermogen en de onderneming. De beoogd curator begeleidt het verkoopproces.
Bestuurders moeten tijdig het faillissement aanvragen
Verder zijn bestuurders van ondernemingen verplicht om tijdig het faillissement aan te vragen. Dat moet niet later dan drie maanden nadat zij bekend zijn geworden (of redelijkerwijze bekend hadden moeten zijn) dat de onderneming insolvent is. Als bestuurders dit niet tijdig doen, dan lopen zij de kans aansprakelijk te worden gehouden voor alle schade die schuldeisers als gevolg daarvan lijden.
Kleine ondernemingen: eenvoudige liquidatieprocedure
‘Micro-ondernemingen’ kunnen een versimpelde liquidatieprocedure tegemoet zien. Volgens de Europese Commissie zijn de bestaande (nationale) insolventieprocedures vaak niet geschikt voor deze kleinere bedrijven. Zo hebben ze vaak te weinig geld voor de kosten van een faillissementsprocedure, zoals het salaris van de curator. Voor een versimpelde liquidatieprocedure is geen curator vereist. Ook kan het mogelijk worden dat kleine bedrijven het faillissement kunnen aanvragen met standaardformulieren en dat de communicatie met bijvoorbeeld rechtbanken digitaal kan plaatsvinden.
Omzetten in nationale wetten
Het Commissievoorstel moet nog een lange wetgevingsprocedure doorlopen. Dat is naar verwachting in 2025 afgerond. Daarna hebben de lidstaten nog twee jaar om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving.