26 mrt Bij lege boedel kan faillissementscurator eventuele fraude niet goed onderzoeken
Lang niet altijd hebben faillissementscuratoren de mogelijkheid om fraude of onregelmatigheden in een faillissement te onderzoeken. Dit is vooral problematisch als de opbrengst van de boedelverkoop te laag is om de curator te betalen. Fraudeurs gaan dan vrijuit.
De insolventiepraktijk maar ook de Hoge Raad wijzen al langer op een probleem: wanneer faillissementscuratoren zijn aangesteld in een faillissement dat onvoldoende middelen bevat om hun werkzaamheden te betalen. Dit zijn de zogenoemde ‘lege boedels’. Onderzoekers van de Universiteit Leiden en SEO Economisch Onderzoek zijn nu nagegaan hoe vaak sprake is van een tekort in de failliete boedel.
Misgelopen salaris
Uit het onderzoek ‘De beloning van curatoren bij lege boedels’ blijkt dat in ongeveer een kwart van de faillissementen het salaris van de curator niet of niet volledig kan worden betaald. Zij lopen dan opgeteld jaarlijks bijna 8 miljoen euro aan salarissen mis. Een faillissementscurator inventariseert de bezittingen en schulden van een onderneming, bekijkt of sprake was van onregelmatigheden en onderhoudt de communicatie met bestuurders en het personeel. Deze werkzaamheden nemen bij faillissementen gemiddeld zo’n twintig uur in beslag. Zijn de boedels leeg, dan is er nauwelijks ruimte om eventuele fraude verder te onderzoeken. De studie van de wetenschappers laat niet zien hoeveel tijd dit aanvullende onderzoek gemiddeld kost.
Drempel
Zij adviseren wel een drempel in te voeren voor het uitspreken van een faillissement. Door bij faillissementsaanvragen een kort, gestandaardiseerd globaal onderzoek te verrichten kan worden beoordeeld of een faillissement bij gebrek aan financiële middelen moet worden uitgesproken. Die drempel kan ervoor zorgen dat het aantal lege boedel-faillissementen afneemt, veronderstellen de onderzoekers.
Gegarandeerde basisvergoeding
Een gegarandeerde basisvergoeding voor curatoren van twintig uur per faillissement voor standaardwerkzaamheden is een andere aanbeveling die de onderzoekers doen. Deze financiering kan komen uit een fonds dat moet worden gevuld met bijdragen vanuit verschillende bronnen. Daarbij kan worden gedacht aan bedrijven (bij inschrijving in het handelsregister), banken, de Belastingdienst (bij het te gelde maken van goederen waarop zij voorrang hebben), alle curatoren gezamenlijk (om in aanmerking te komen voor benoemingen als faillissementscurator) en als vangnet de overheid vanuit de algemene middelen.
Fraudemeldpunt
Verder is het zinvol dat curatoren financieel beter worden ondersteund bij hun fraudeonderzoek. En als de personele capaciteit bij het Fraudemeldpunt wordt uitgebreid, dan kunnen fraudemeldingen van curatoren daar worden opgepakt, stellen de wetenschappers in hun rapport.