23 aug Curator moet handelen volgens de ‘Maclou-norm’
Een faillissementscurator die zich niet aan de regels houdt, kan persoonlijk aansprakelijk worden gehouden voor de schade die daaruit voortvloeit. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de strikte regelgeving maar ook naar wat mag worden verwacht van een ‘redelijk handelend’ curator. Zijn aansprakelijkheid wordt niet snel aangenomen. Dat blijkt uit deze zaak voor de rechtbank Noord-Holland.
Een bouwbedrijf wordt failliet verklaard. Volgens de curator heeft de bestuurder zijn onderneming te lang voortgezet en is hij aansprakelijk voor de schade die daardoor is ontstaan. De bestuurder is het daarmee niet eens, maar hij wil van dit geschil af zijn. Hij betaalt € 120.000 aan de boedel, tegen finale kwijting over en weer.
Administratie
Er is meer wrijving tussen de faillissementscurator en de (oorspronkelijke) bestuurder van de onderneming. De bestuurder houdt de curator persoonlijk aansprakelijk omdat hij onrechtmatig zou hebben gehandeld: bij het einde van het faillissement heeft hij niet de gehele administratie aan de bestuurder afgegeven, waardoor de boeken uiteindelijk bij concurrente schuldeisers zijn terechtgekomen. Daardoor heeft de bestuurder schade geleden: hij heeft extra procedures moeten voeren (dat kostte hem € 30.000) en hij wil het schikkingsbedrag terug. Dat kan echter niet, omdat de boedel leeg is. Daarom moet de curator dat uit eigen zak betalen. Dit geschil belandt bij de rechtbank Noord-Holland.
Maclou-norm
De rechtbank Noord-Holland schetst het juridische kader. Een faillissementscurator is bij de uitoefening van zijn taak natuurlijk gebonden aan regels. Maar als die er niet zijn of als die onduidelijk zijn, mag hij die regels zelf invullen. Daarvoor heeft hij een ruime mate van vrijheid. Daarvoor geldt wel de zogenoemde Maclou-norm: een curator behoort te handelen zoals in redelijkheid mag worden verlangd van een over voldoende inzicht en ervaring beschikkende curator, die zijn taak met nauwgezetheid en inzet verricht. De curator moet steeds het belang van de boedel voor ogen houden, maar het is aan zijn inzicht overgelaten op welke wijze dat het beste kan worden gediend. De rechtbank toetst ‘terughoudend’ of de curator wel volgens de Maclou-norm heeft gehandeld.
Regel geschonden
Het staat vast dat de curator een deel van de administratie bewust onder zich heeft gehouden. Hij heeft daarmee artikel 193 lid 3 Fw geschonden: hij had de boeken en papieren moeten afgeven. De curator echter stelt dat dit artikel op meerdere manieren kan worden uitgelegd. De rechtbank is stelliger: de curator was wel gebonden aan die regel en hem kwam de ruime mate van beleidsvrijheid (Maclou-norm) niet toe. Maar dat maakt een curator nog niet automatisch persoonlijk aansprakelijk.
Tegenstrijdige belangen
In dit geval was het schikkingsbedrag niet voldoende om alle schuldeisers te betalen. De curator moest er dus rekening mee houden dat deze schuldeisers zelf een procedure zouden starten tegen de bestuurder, en daarbij belang hadden bij inzage in de administratie. De curator zat hier met onderling tegenstrijdige belangen. Hij diende daarbij in ieder geval de belangen van de schuldeisers in het faillissement, te behartigen. Afgifte van de gehele administratie aan de bestuurder was risicovol: relevante stukken zouden niet meer beschikbaar zijn op het moment dat de schuldeisers die in een procedure nodig zouden hebben. Er kan niet worden gezegd dat de curator heeft gehandeld terwijl hij het onjuiste van zijn handelen inzag of redelijkerwijze behoorde in te zien.
In redelijkheid gehandeld
Zo moet ook dat artikel worden gelezen: de bedoeling daarvan is dat de administratie na het einde van het faillissement terechtkomt bij de daartoe meest aangewezen persoon. De bedoeling van deze regel is niet om de administratie geheim te houden zodat schuldeisers hun vordering op de bestuurder niet te gelde kunnen maken. De curator heeft in redelijkheid de administratie mogen achterhouden, en is volgens de rechtbank dus niet persoonlijk aansprakelijk.