14 mrt Wat te doen als een bedrijfspand wordt gekraakt?
Het is bijzonder vervelend wanneer een bedrijfspand wordt gekraakt. Krakers zullen zich beroepen op hun huisrecht, een zwaarwegend mensenrecht. Toch zijn er mogelijkheden een gekraakt pand te ontruimen.
Tegen die situatie liep een projectontwikkelaar aan, die eigenaar is van een voormalig bedrijfsgebouw maar dat wil verkopen. Dan wordt het pand door een tiental personen gekraakt, die zich in de Basisregistratie Personen op dat adres laten inschrijven. De projectontwikkelaar doet aangifte van huisvredebreuk. Omdat de krakers voor overlast zorgen en het pand door de bewoning niet voldoet aan de veiligheidseisen, gaat de gemeente handhavend optreden. De projectontwikkelaar krijgt een last onder dwangsom opgelegd om de krakers te verwijderen. Tegelijk lukt het niet het pand te verkopen. Er zijn gegadigden maar die willen een bedrijfspand zónder krakers. De verzekeraar laat weten dat het pand in de gekraakte toestand onverzekerbaar is.
Illegale bewoning
De projectontwikkelaar eist voor de voorzieningenrechter van de rechtbank Gelderland dat de krakers het pand verlaten. Vrijwillig, of met de sterke arm van de politie, en de kosten daarvoor moeten zij dan betalen. Bewoning is immers illegaal (het bestemmingsplan staat dat niet toe), er is overlast, het pand kan niet worden verzekerd en er is risico op brand en andere schade. De projectontwikkelaar vindt het spijtig dat de krakers geen woonruimte kunnen vinden, maar dat kan hem niet worden aangerekend. Na ontruiming zal het pand niet leeg komen te staan, er komt een professionele beheerder en dan kan het pand ook worden verzekerd.
Woonrecht
De krakers vinden de herontwikkelingsplannen maar vaag en beschouwen dat als een trucje hen eruit te krijgen. Door de ontruiming worden zij gestoord in hun huis- en woonrecht, zoals dat is verwoord in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (‘eerbieding van de persoonlijke levenssfeer’). Ontruiming is disproportioneel: zij worden onmiddellijk dakloos, de eigenaar is er niet echt mee gebaat. Ze wonen er nu 2,5 jaar, zonder noemenswaardige problemen. Bovendien kan het bestemmingsplan worden aangepast zodat bewoning wel is toegestaan.
Ontruiming
De voorzieningenrechter schaart zich achter de projectontwikkelaar. Het pand is niet geschikt voor bewoning, de krakers hebben zelf voorzieningen aangebracht maar dat is allemaal niet veilig. Als een pand van 750.000 euro geen opstalverzekering heeft en het gaat teniet, dan is de financiële schade enorm en die is niet te verhalen op de krakers. De herontwikkelingsplannen voor het pand zijn voldoende concreet. De situatie in het pand is in meerdere opzichten onaanvaardbaar en moet spoedig worden beëindigd. Ontruiming is gerechtvaardigd.
Deurwaarder
De projectontwikkelaar wil dat dit binnen drie dagen gebeurt, maar dat vindt de rechter te kort: hij maakt er twee weken van. Omdat het nog niet duidelijk is of de krakers vrijwillig zullen vertrekken of dat er executiekosten moeten worden gemaakt (het inroepen van politie en justitie), kunnen zij niet in deze kosten worden veroordeeld. De projectontwikkelaar moet zelf zorgen voor de ontruiming en kan een deurwaarder inschakelen om dit vonnis ten uitvoer te brengen.
Nieuwe adressen
Tot slot wil de projectontwikkelaar dat de krakers zich op dit adres uitschrijven uit de BRP, op straffe van een dwangsom. Daar gaat de rechter niet in mee. Dat gaat trouwens vanzelf: ontruiming betekent verhuizing en dan rust op de krakers de (publiekrechtelijke) plicht om hun nieuwe adres(sen) aan de gemeenten door te geven.