16 aug Geruststellende mededelingen gedaan? Dan dreigt persoonlijke aansprakelijkheid.
Een bestuurder van een vennootschap kan persoonlijk aansprakelijk zijn als zijn bedrijf een overeenkomst niet nakomt. Dan kan als deze bestuurder een persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Dat wil niet zeggen dat hij daadwerkelijk de schade moet vergoeden. Tot zo’n oordeel kwam de rechtbank Rotterdam.
Een bedrijf wil een pand overnemen van een ander bedrijf. Ze tekenen een koopovereenkomst en leggen de koopsom vast. Schuldeisers leggen echter beslag op het pand omdat ze veel geld tegoed hebben van de eigenaar. Die laat regelmatig weten aan de geïnteresseerde koper: het komt goed, het beslag wordt heus opgeheven. Toch belandt het pand op een executieveiling. De geïnteresseerde koper biedt daar niet op maar koopt het pand later wel van de winnaar van de veiling, voor een hoger bedrag. De nieuwe eigenaar eist vervolgens een schadevergoeding van het bedrijf waarmee de koopovereenkomst was getekend: deze kwam de verkoop niet na waardoor de nieuwe eigenaar schade heeft geleden. Deze houdt de bestuurder daarvoor persoonlijk aansprakelijk, en stapt naar de rechtbank.
Ernstig persoonlijk verwijt
In dergelijke situaties is het uitgangspunt altijd: niet de bestuurder maar de vennootschap is aansprakelijk voor aangegane verplichtingen. Dat is anders als de bestuurder onrechtmatig heeft gehandeld jegens de schuldeiser. Daarvoor is weer vereist dat de bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt van het niet-nakomen van de verplichtingen, en geen verhaal biedt voor de schade die de ander heeft geleden. Dit verwijt kan weer worden gemaakt wanneer een bestuurder wist of behoorde te weten dat de vennootschap niet zou kunnen nakomen. Dat is de zogeheten Beklamel-norm.
Geruststellende mededelingen
Duidelijk is dat het verkopende bedrijf het pand niet heeft geleverd, terwijl dat wel was overeengekomen. Voor die tekortkoming is het bedrijf aansprakelijk. Maar is de bestuurder zelf ook aansprakelijk? Hij dacht dat de verkoop wel goed zou komen. Maar de vennootschap had veel schulden en weinig activa, zodat de bestuurder redelijkerwijs niet kon denken dat het beslag zou worden opgeheven. De bestuurder wist of behoorde te weten dat zijn mededelingen aan de geïnteresseerde koper over het vrij van beslag kunnen leveren niet reëel waren. Hij had die geruststellende mededelingen niet moeten doen en de koper moeten informeren over de werkelijke financiële situatie van zijn bedrijf. Dat was voor de nakoming van de koopovereenkomst immers van belang. Door deze toezeggingen heeft de bestuurder onjuiste informatie verschaft over de mogelijkheid om de overeenkomst na te komen. Hierdoor heeft hij misbruik gemaakt van het kennisverschil tussen partijen. Van die handelswijze kan de bestuurder een persoonlijk ernstig verwijt worden gemaakt en hij is dan ook aansprakelijk voor de schade.
Andere wegen
Moet de bestuurder die schade ook echt betalen? Nou nee. De bestuurder heeft de ander op het verkeerde been gezet en dat is onrechtmatig. Maar de geïnteresseerde koper had zich ervan bewust moeten zijn dat de bestuurder – vanwege het beslag – toch niet zou kunnen leveren. De koper had al laten weten weinig vertrouwen te hebben in de goede afloop. In dat geval had deze andere wegen moeten bewandelen, door bijvoorbeeld een bod te doen op de veiling. Maar dat deed hij niet.
Geen schadevergoeding
De rechtbank vindt het niet aannemelijk dat de koper, indien de bestuurder de geruststellende mededelingen niet had gedaan, financieel beter af was geweest dan de situatie waarin deze zich nu bevindt. De schade die de koper heeft geleden is dan wel het gevolg van de tekortkoming van het verkopende bedrijf, maar niet van de door de bestuurder gedane mededelingen. Die hoeft dan ook geen schadevergoeding te betalen, oordeelt de rechtbank Rotterdam.