16 mei Gefailleerde moet curator inlichtingen verstrekken, anders: het gevang
Wie failliet is verklaard, is verplicht de curator informatie te verstrekken waardoor de boedel soepel kan worden afgewikkeld. Wie weigert mee te werken, kan worden opgesloten in het Huis van Bewaring, en daar soms maanden vastzitten.
Dat merkte een man die in december 2019 in staat van faillissement werd verklaard. In de Faillissementswet staat dat een gefailleerde uit eigen beweging correcte informatie aan de curator moet verstrekken over alle feiten en omstandigheden die voor de omvang, het beheer of de vereffening van de boedel van belang zijn. Om zo iemand te bewegen mee te werken kan een dwangmiddel worden ingezet: de persoon kan, op verzoek van de curator, in verzekerde bewaring worden gesteld, voor dertig dagen – een termijn die kan worden verlengd.
Inlichtingenplicht
Bij deze man was die bewaring al vijf keer met een maand verlengd. In deze procedure verzoekt de curator om opnieuw een verlenging: ook na een half jaar cel spant de man zich nog steeds onvoldoende in om de juiste documenten aan te leveren. De man beschikt in zijn cel over een laptop. Daarop staan één miljoen bestanden, die hij moet doorspitten en selecteren; de relevante documenten moet hij aan de curator geven. Steeds heeft de man andere excuses voor het verzaken van zijn inlichtingenplicht. De ene keer had hij nauwelijks tijd om in zijn cel de bestanden van de harde schijf van de laptop te bekijken. En andere keer zou de harde schijf niet goed werken omdat een kat er, toen nog thuis, koffie op had gemorst. Dan weer staan de door de curatoren gevraagde bestanden toch niet op de harde schijf of heeft hij geen toegang tot een cloud. De curator gelooft dit allemaal niet.
Dagprogramma
De man zelf spreekt van een ‘hell of a job’. Hij kan niet meer doen dan hij nu doet. Hij volgt in het Huis van Bewaring het dagprogramma en kan dus weinig uren werken met z’n laptop. Pas wanneer hij op vrije voeten is gesteld kan hij op een adequatere wijze proberen om de gevraagde informatie aan te leveren door contact te leggen met derden.
Recht op vrijheid
De rechtbank Overijssel weegt het verlengingsverzoek van de curator af tegen het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, waarin staat dat iedereen recht op zijn vrijheid heeft, tenzij er redenen zijn die een inbreuk op de persoonlijke vrijheid rechtvaardigen. Aan de andere kant ziet de rechtbank ook dat er veel stukken ontbreken, zodat eerder gegeven antwoorden van de man niet kunnen worden geverifieerd. Ook de rechtbank vertrouwt de verklaringen van de man niet allemaal. Nu heeft de curator zelf ook de beschikking over de bestanden, maar dat betekent niet dat de man zo heeft voldaan aan zijn inlichtingen- en informatieverplichting. Het aandragen van documenten is de taak van de gefailleerde alléén. Daarvoor kan hij meer tijd vrijmaken, door bijvoorbeeld het dagprogramma te laten schieten. Als hij zo beter kan doorwerken, krijgt hij ook zijn vrijheid eerder terug, aldus de rechtbank.
Proportioneel
De rechtbank constateert, net als de curator, dat de man nog weinig is opgeschoten, ook al heeft hij geruime tijd toegang tot de bestanden op zijn laptop. De rechtbank heeft er ook onvoldoende vertrouwen in dat de man de bestanden wel gaat verstrekken wanneer hij in vrijheid is gesteld. Het verzoek om de man langer vast te houden om hem zo te bewegen het gevraagde aan te leveren, acht de rechtbank nog altijd gerechtvaardigd en proportioneel. Pas als hij voor een substantieel deel van zijn gegeven antwoorden de daarvoor relevante onderbouwing aanlevert ontstaat er – zoals ook de curator aangaf – een nieuw weegmoment. Tot die tijd blijft de gefailleerde in het Huis van Bewaring.