19 jul Vitale bedrijven worden beter beschermd tegen overnames en fusies
De overheid heeft een nieuw instrument om te toetsen of investeringen, fusies en overnames in vitale sectoren mogen worden uitgevoerd. Dit kan op basis van de Wet Vifo, die met terugwerkende kracht geldt vanaf september 2020.
De Wet Vifo (Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames) moet ervoor zorgen dat Nederlandse bedrijven van vitaal belang niet zomaar worden overgenomen door andere partijen. Zeker als de ‘doelonderneming’ – die wordt gekocht of fuseert – actief is op het gebied van sensitieve technologie, is de wet van belang. Dergelijke transacties moeten nu worden gemeld bij een speciaal loket, het Bureau Toetsing Investeringen (BTI).
Melden
Dit melden is verplicht als de doelonderneming een vitale aanbieder is in een energiesector (denk aan warmtetransport, gasopslag en kernenergie), in de sectoren luchttransport en havens, het bankwezen en financiële markten. De melding moet ook worden gedaan als het gaat om militaire goederen en bepaalde hoogwaardige technologieën. Wordt zo’n onderneming vanuit Nederland geleid of wordt er in Nederland geproduceerd of onderzoek gedaan, dan vallen dergelijke transacties onder deze wet. De wet geldt wel voor alle verwervers wereldwijd: elke verwerver en elke doelonderneming moet de transactie melden bij het bureau. Zonder melding mogen deze transacties niet worden doorgevoerd. De minister moet daarvoor eerst toestemming geven.
Risico
Het bureau toetst of een transactie een risico oplevert voor de nationale veiligheid. Dat risico is aanwezig als bepaalde vitale processen worden verstoord of als strategische kennis die hier aanwezig is naar het buitenland dreigt te vloeien. Ook als een transactie ertoe leidt dat Nederland te veel afhankelijk wordt van andere landen, moet er worden gemeld. Is er geen risico voor de nationale veiligheid, dan mag de transactie doorgang vinden.
Terugwerkende kracht
De Wet Vifo, die op 1 juni 2023 in werking is getreden, kan met terugwerkende kracht op transacties worden toegepast. De minister kan besluiten om ‘oude’ transacties te toetsen, maar die moeten wel na 8 september 2020 zijn uitgevoerd. Als de minister dit besluit, moeten partijen de transactie alsnog melden bij het BTI.
Boete
Worden ‘oude’ en lopende transacties niet gemeld, dan lopen beide partijen het risico op een boete van € 900.000 of – als dat hoger uitvalt – van tien procent van de jaaromzet. Verstrekt een partij verkeerde informatie, dan kan ook een boete van tien procent van de jaaromzet worden opgelegd.