21 okt Herstructureren in crisistijd: afwenden van een verzoek tot faillietverklaring
Als ondernemer kun je je eigen faillissement aanvragen, maar je kunt ook geconfronteerd worden met een schuldeiser die het faillissement van je onderneming aanvraagt. Zelfs als je de schuld erkent, zijn er toch nog mogelijkheden om het faillissement van je onderneming te voorkomen. In deze blog zal ik hier verder op ingaan.
Het verzoek tot faillietverklaring
Een schuldeiser kan het faillissement van je onderneming aanvragen door een advocaat een verzoek bij de rechtbank in te laten dienen. Nadat de rechtbank het verzoekschrift heeft ontvangen, zal de rechtbank over het algemeen binnen een termijn van 4 tot 6 weken een mondelinge behandeling plannen. Deze zitting vindt bij bijna alle rechtbanken op een dinsdagochtend plaats.
Voorafgaand aan de faillissementszitting
Nadat het verzoek is ingediend, heb je dan ook nog even om het faillissement te voorkomen door je schuld gewoon te betalen. Als dit niet mogelijk is, is het van belang in overleg te gaan met de aanvrager. Mogelijk kan een betalingsregeling worden getroffen zodat de behandeling van het faillissementsverzoek wordt uitgesteld. Het uitstel vindt in beginsel niet vaker plaats dan vier keer en niet langer dan in totaal acht weken. Dit betekent dat er nog voldoende tijd is om tot een definitieve regeling met de aanvrager te komen.
Als het faillissementsverzoek door de schuldeiser wordt gebruikt als drukmiddel om de vordering uiteindelijk betaald te krijgen, dan bestaat de mogelijkheid om in een kortgeding een verbod op het aanvragen van het faillissement te vragen. Dit is een uitzonderlijk middel, maar in de huidige coronacrisis niet bij voorbaat kansloos. Onder omstandigheden kan een schuldeiser namelijk misbruik maken van zijn bevoegdheid om het faillissement aan te vragen, terwijl hij weet dat de financiële problemen door de coronacrisis zijn ontstaan en mogelijk tijdelijk van aard zijn. Als het verbod wordt opgelegd, verbeurt de schuldeiser een dwangsom als het faillissement toch wordt aangevraagd (Annotatie E.M. Loesberg, JOR2020/186).
Behandeling ter faillissementszitting in verband met corona
Onder normale omstandigheden vindt er naar aanleiding van een faillissementsverzoek altijd een mondelinge behandeling bij de rechtbank plaats. Tijdens de coronacrisis is dit echter niet altijd het geval.
De rechtbanken hanteren op dit moment de Tijdelijke regeling insolventiezaken rechtbanken (rechtspraak.nl). Dit houdt in dat de partij waarvan het faillissement is aangevraagd (“verweerder”) een formulier van de rechtbank ontvangt waarin wordt verzocht om nadere toelichting.
Op het formulier kan door de verweerder onder andere worden toegelicht waarom hij het niet eens is met het faillissementsverzoek en de onderliggende vordering. Daarnaast kan worden aangegeven of een betalingsregeling mogelijk is. Deze toelichting kan ook telefonisch worden gegeven.
Het formulier dient op de dag voorafgaande aan de behandeling van het verzoek door de rechtbank zijn ontvangen. Indien het formulier niet is ontvangen en van verweerder niets wordt vernomen, terwijl aan de vereisten voor het uitspreken van het faillissement is voldaan, wordt het faillissement uitgesproken (zie o.a. Rechtbank Rotterdam 14 april 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:3441).
Mogelijkheden voorkomen faillissement tijdens de zitting
Uit de Tijdelijke regeling insolventiezaken rechtbanken blijkt dat de rechtbank bij de behandeling van het verzoek tot faillietverklaring meeweegt dat rechtsbescherming en bescherming tegen misbruik van de (huidige) situatie van groot belang is. De rechtbank kijkt hierbij naar alle relevante omstandigheden, waaronder ook de huidige crisis en de daarmee samenhangende economische situatie.
De ervaring leert dat rechters tijdens een faillissementszitting actief aansturen op een betalingsregeling. De rechtbank wil voorkomen dat bedrijven onnodig failliet gaan vanwege een tijdelijk gebrek aan liquiditeit.
Indien een betalingsregeling niet tot de mogelijkheden behoort, zal de rechtbank moeten oordelen of aan de vereisten voor faillietverklaring is voldaan. Hieraan is voldaan als de schuldenaar “verkeert in de toestand opgehouden hebben te betalen”. Hiervan is in ieder geval sprake als de vordering van de aanvrager voldoende vaststaat en er minstens één andere schuldeiser is.
Als er geen regeling met de aanvrager mogelijk is, terwijl je de vordering erkent en er ook minimaal één andere schuld is, kan tijdens de zitting nog worden aangevoerd dat sprake is van misbruik van bevoegdheid door in de coronacrisis het faillissement aan te vragen. Misbruik van bevoegdheid kan bijvoorbeeld worden aangenomen indien voor de aanvrager geen enkel positief gevolg te verwachten is (Hoge Raad 10 november 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA8256).
Conclusie
Voor en tijdens de zitting zijn er mogelijkheden om een faillissement te voorkomen. Treed hiervoor tijdig in overleg met je schuldeiser. Ook als het faillissement toch wordt aangevraagd, kun je het uitspreken van het faillissement nog voorkomen.
Vanwege de coronacrisis sturen de rechtbanken nadrukkelijk aan op een betalingsregeling en hebben hierbij oog voor de gevolgen van de pandemie. Leg daarom zo goed mogelijk uit waarom een vordering door de coronacrisis (tijdelijk) niet kan worden betaald.
Blogreeks ‘Herstructureren in crisistijd’
In deze blogreeks gaan wij uitgebreid in op diverse onderwerpen die voor de ondernemer van belang kunnen zijn om zijn onderneming in crisistijd te redden. Zelfs als dat betekent dat een faillissement moet volgen. In het uiterste geval kan namelijk een faillissement uitkomst bieden om in ieder geval een deel van de onderneming te redden.
In de blogreeks ‘herstructureren in crisistijd’ komen de volgende onderwerpen aan bod:
- Afbreken van onderhandelingen
- Opzegging kredietrelatie door de bank
- Een crediteurenakkoord buiten faillissement
- Debt for equity swap
- Selectieve betaling van crediteuren
- Afwenden van een verzoek tot faillietverklaring
- Reorganisatie en het ontslaan van personeel
- Wet homologatie onderhands akkoord
- Surseance van betaling
- Doorstart vanuit een faillissement
- Aansprakelijkheid van een bestuurder in een faillissement
Vragen?
Vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met een van onze experts op het gebied van Insolvency & Restructuring.
Samenwerking Hekkelman en Watsonlaw
De blogreeks wordt geschreven door de insolventierechtspecialisten van Hekkelman Advocaten en Watsonlaw. Tussen onze kantoren bestaat een unieke samenwerking die ons in staat stelt om onze gezamenlijke expertises zo optimaal mogelijk voor onze cliënten te benutten.
Deze blog is geschreven door Ruud Berndsen van Hekkelman Advocaten.