25 jun Vlucht geannuleerd? Is reisbureau failliet dan moet luchtvaartmaatschappij passagiers vergoeden
Wie moet aan passagiers de tickets van een geannuleerde vlucht terugbetalen als het reisbureau failliet is? De luchtvaartmaatschappij – en soms moet deze dubbel betalen.
Een echtpaar boekt in december 2019 bij een reisbureau een retourvlucht Amsterdam-Windhoek (Namibië). Enkele maanden later annuleert KLM de vlucht in verband met de coronacrisis. KLM betaalt de ticketprijzen terug aan het reisbureau. Maar voordat het reisbureau het bedrag kan overmaken aan het echtpaar, gaat het failliet. Vervolgens vraagt het echtpaar aan KLM om de tickets terug te betalen. KLM laat weten: wij hebben al bevrijdend betaald aan het reisbureau. Het echtpaar probeert de ticketprijzen, bijna € 2.000, terug te krijgen via de kantonrechter.
Rekening en risico
En met succes. Op grond van Europese Verordening 261/2004 (hierna: passagiersverordening) is een luchtvaartmaatschappij verantwoordelijk om de ticketprijs aan de passagier terug te betalen bij annulering. Of de passagiers rechtstreeks een contract hebben gesloten met de luchtvaartmaatschappij of dat de vlucht is geboekt via een tussenpersonen – zoals een reisbureau – is niet van belang. Dat het reisbureau failliet is gegaan voordat het echtpaar het bedrag van de tickets heeft ontvangen, komt voor rekening en risico van KLM. Die gaat vervolgens in hoger beroep tegen dit vonnis.
Bevrijdend betaald
Het standpunt van KLM is helder: waarom de ticketprijzen voor de tweede keer terugbetalen, nu het echtpaar uitdrukkelijk aan het reisbureau opdracht heeft gegeven om de ticketprijzen voor hen te incasseren? En los daarvan: KLM vindt dat het bevrijdend mocht betalen aan het reisbureau, omdat zij haar contractuele wederpartij was en de aankoop en betaling van de tickets ook via het reisbureau waren verlopen. KLM heeft nooit rechtstreeks met het echtpaar gecontracteerd. Nu het reisbureau failliet is, moet het echtpaar maar bij de curator aankloppen.
Bescherming van passagiers
Nu de vlucht is geannuleerd, heeft het echtpaar recht op volledige terugbetaling van hun tickets. Dat staat in die Passagiersverordening. En die betaling moet geschieden aan de passagiers. Dit geldt ook in het geval dat terugbetaling is verzocht via een derde, zoals in dit geval het reisbureau. Dit volgt uit de doelstelling van de Passagiersverordening: deze wil een hoog niveau van bescherming van passagiers verzekeren. De bepalingen uit de Passagiersverordening die rechten verlenen aan passagiers moeten ruim worden uitgelegd. Dat het reisbureau voor het echtpaar het contact met KLM heeft onderhouden over terugbetaling van de tickets, doet niet af aan hun rechten als passagiers. Verder is niet gebleken dat het echtpaar ondubbelzinnig toestemming heeft gegeven aan het reisbureau om de ticketprijzen te ontvangen.
Rechtstreekse terugbetaling
Heeft KLM bevrijdend aan het reisbureau betaald, omdat zij haar contractuele wederpartij was en de koop en betaling van de tickets ook via het reisbureau waren verlopen? Het gerechtshof Amsterdam stelt van niet. Dat zou immers afbreuk doen aan het recht van het echtpaar op terugbetaling op grond van de Passagiersverordening. Daarin staat dat KLM als enige is gehouden tot terugbetaling aan de passagiers als de vlucht wordt geannuleerd.
Frauderisico
Daar is KLM het niet mee eens. Luchtvaartmaatschappijen hanteren een terugbetaalsysteem richting boeker (hier: het reisbureau) want rechtstreekse terugbetaling aan passagiers brengt een frauderisico mee. Dat kan ook leiden tot andere problemen, wanneer bijvoorbeeld een werkgever of familielid boekt, of bij groepsboekingen. Los van de vraag of dergelijke administratieve problemen zich inderdaad voordoen, weegt volgens het hof ook dit argument niet op tegen het doel van de Passagiersverordening: een hoog niveau van bescherming van passagiers.
Voor de tweede keer betalen
Het is zuur voor KLM dat het reisbureau door haar faillissement de passagiers niet heeft kunnen restitueren. Nu moet KLM alsnog – en dus voor de tweede keer – betalen, oordeelt het hof. Deze keer rechtstreeks op de bankrekening van het echtpaar.