29 jun Buitenlandse directe investeringen worden strenger gescreend
Buitenlandse investeringen in Nederlandse ‘vitale’ bedrijven en sectoren worden voortaan beter gescreend. Dat moet de nationale veiligheid ten goede komen. Een wetsvoorstel met die strekking is onlangs door de Tweede Kamer aangenomen.
Het betreft het wetsvoorstel Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames, de Wet Vifo. Dit wetsvoorstel is niet alleen van toepassing op buitenlandse investeringen maar ook op fusies en joint-ventures met en splitsingen van Nederlandse vitale bedrijven. De wet spreekt in het algemeen van ‘verwervingsactiviteiten’. De plaats van de statutaire zetel van deze bedrijven is niet relevant, wel of de feitelijke leiding en activiteiten in Nederland liggen.
Vitale bedrijven
De wet definieert vitale bedrijven als ondernemingen die zich richten op warmtetransport, kernenergie, luchtvervoer, havengebieden, financiële instituties (zoals banken en effectenbeurzen), winbare energie en gasopslag. Na de overname van de High Tech Campus in Eindhoven door een Singaporees staatsbedrijf zijn daaraan ‘beheerders van bedrijfscampussen’ toegevoegd. Ook bedrijfscampussen waar publiek-privaat wordt samengewerkt aan technologieën en die van economisch en strategisch belang zijn voor Nederland, dienen te worden beschermd tegen ongewenste overnames.
Sensitieve technologie
Als deze ondernemingen te maken krijgen met zogenoemde ‘sensitieve technologie’ vallen ze onder de reikwijdte van de wet. Dat is het geval als ze dual-use producten maken – goederen die voor civiele en militaire toepassing geschikt zijn (zoals een nachtkijker) en waarvan de uitvoer vergunningplichtig is, en militaire goederen.
Meldplicht
Vinden er op deze terreinen wervingsactiviteiten (vanuit het binnenland of binnen Nederland) plaats, dan bestaat het risico op ongewenste strategische afhankelijkheden. Ook kan de continuïteit van vitale processen en de integriteit en exclusiviteit van kennis en informatie gevaar lopen – het kan zelfs een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid. Daarom moeten deze activiteiten strikt worden gescreend. De verwerver of de doelonderneming moet zijn voorgenomen activiteit melden bij de minister van Economische Zaken. Die voert vervolgens een risicoanalyse uit. Blijkt daaruit dat aan de verwervingsactiviteit risico’s voor de nationale veiligheid zijn verbonden, dan moet een ‘toetsingsbesluit’ worden aangevraagd. Daarin kan de minister nadere eisen stellen of voorschriften verbinden om potentiële risico’s te voorkomen of te beperken. De minister kan zelfs, in het uiterste geval, de verwervingsactiviteit tegenhouden.
In strijd met de voorschriften
Wordt van een verwervingsactiviteit geen melding gedaan of als in strijd wordt gehandeld met een verbod of aan de voorschriften, dan kunnen de zeggenschapsrechten die de verwerver heeft verkregen worden geschorst, of kan de verwervingsactiviteit worden vernietigd.
Het wetsvoorstel Wet Vifo ligt nu bij de Eerste Kamer. Het is nog niet duidelijk wanneer de wet wordt ingevoerd.