18 okt Curator moet altijd bij administratie van failliet bedrijf kunnen
In een faillissement moet de curator altijd bij de administratie kunnen. Ook als deze is opgeslagen ‘in de cloud’. En zelfs als de toegang tot de cloud is verhinderd wegens internationale sancties door de oorlog in Oekraïne.
Een bedrijf, dochtervennootschap van de Russische Alfa Bank, maakt gebruik van de diensten van Microsoft. Zo wordt haar administratie opgeslagen in de clouddienst van Microsoft. De Alfa Bank staat sinds de inval van Rusland in Oekraïne op de EU-sanctielijst. De dochter zelf staat niet op de Europese maar wel op de Amerikaanse sanctielijst. Amerikaanse bedrijven mogen geen diensten verlenen aan (rechts)personen die op die sanctielijst staan.
Wettelijke taak
Als de dochtervennootschap failliet gaat, willen de curatoren toegang tot de administratie. Maar die staat op de Microsoft-cloud en is afgesloten. Op grond van de Faillissementswet hebben zij wel recht op toegang. De curatoren zeggen ook een spoedeisend belang te hebben bij volledige toegang tot de administratie, omdat zij anders hun wettelijke taak niet kunnen uitvoeren. Daar komt bij dat het bedrijf eigenaar is van de data in de Microsoft-omgeving. Nu Microsoft weigert de administratie ter beschikking te stellen, vormt een inbreuk op dit eigendomsrecht.
Sanctieregels
Dat Microsoft zich met het verlenen van toegang mogelijk zou blootstellen aan de risico’s van het Amerikaanse sanctieregime is geen reden om haar verplichtingen in Nederland niet na te leven, oordelen de curatoren: het bedrijf staat immers niet op de Europese sanctielijst. Microsoft wijst wel op strafrechtelijke en financiële risico’s. De curatoren moeten maar contact opnemen met de autoriteiten om een uitzondering te verkrijgen op de sanctieregels.
‘Verstoppertje’
De voorzieningenrechter is heel kritisch op Microsoft. Het techbedrijf wil koste wat kost risico’s als gevolg van de sancties vermijden en laat zich daarbij alleen door haar eigen belangen leiden. Zo speelde Microsoft ‘verstoppertje’ door niet duidelijk te maken welke Microsoft-vennootschap precies moest worden gedagvaard.
Cloud openstellen
De curatoren dienen, in opdracht van de rechtbank en conform de Faillissementswet, een wettelijke taak te vervullen. Ze moeten kunnen beschikken over de volledige administratie van het bedrijf, ook over de administratie die zich in de cloud bevindt. De rechter vindt het niet aannemelijk dat Microsoft daarbij strafrechtelijke of financiële risico’s loopt. Het verlenen van toegang tot de Microsoft-omgeving is geen verboden handeling. Het bedrijf moet de cloud openstellen.
Dwangsom
Doet Microsoft dat niet, dan verbeurt het een forse dwangsom: 10 miljoen euro voor elke 24 uur na betekening van dit vonnis dat het niet meewerkt, met een maximum van 100 miljoen euro. Die bedragen moet Microsoft ook betalen als het data vernietigt. De voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam laat in deze zaak duidelijk zien dat het belang van curatoren in een faillissementszaak zwaarder weegt dan de mogelijke risico’s die de techreus loopt.